Het Verhaal van de Dag neemt je vandaag 20 jaar mee terug in de tijd, naar 14 december 2000, toen twee kunststudenten aan de Michigan State University, Casey Sorrow en Eric Millikin, bij wijze van grap ‘Monkey Day’ opnamen op hun kalender.
Dat jaar vierden ze, samen met een aantal medestudenten, voor de eerste keer deze Dag van de Aap. Wat toen in het klein begon werd groot toen de twee kunststudenten uitgroeiden tot bekende kunstenaars en de aap ook regelmatig in hun werk lieten terugkomen.
Inmiddels is ‘Monkey Day’ uitgegroeid tot World of International Monkey Day. Een dag waarop mensen zich verkleden als een aap, Chunky Monkey ijs van Ben & Jerry’s eten, T-shirts dragen met afbeeldingen van apen, thema-feestjes geven, elkaar wenskaarten sturen met uiteraard apenafbeeldingen, en zelfs King Kong filmavonden organiseren.
Heel vrolijk allemaal, maar International Monkey Day heeft vooral ook een serieus doel: namelijk het onder de aandacht brengen van het feit dat veel apensoorten ernstig bedreigd worden door de kap van bossen en de industrialisering. Deze dag is dan ook de gelegenheid bij uitstek om donaties te doen aan doelen die zich inzetten voor het welzijn en voortbestaan van apen en andere primaten, zoals bijvoorbeeld Stichting AAP.
En wat doet Nieuws.nl op ‘De Dag van de Aap’? Wij gaan in de meest letterlijke zin van het woord ‘Apies kijken’. Een wandeling lang een aantal bijzondere apensoorten die we zo al tegenkomen in de beschermende omgeving van de Nederlandse dierentuinen.
Apenliefde en apenverdriet bestaat écht
Een intieme shot van Moeder Berberaap en haar jong op Landgoed Hoenderdaell. De twee lijken helemaal happy met elkaar. Hoe anders was dat enkele jaren geleden toen de berberapen in dit Noord-Hollandse dierenpark landelijk in het nieuws kwamen toen een jong dood werd geboren en moederaap, zichtbaar overmand door verdriet, het jong de hele dag met zich meesleepte door het verblijf en er voor zorgde dat geen enkele andere aap in de buurt kon komen.
Onder experts lopen de meningen nog sterk uiteen. Veel van hen zijn van mening dat apen niet kunnen rouwen. Maar medewerkers en toeschouwers van Hoenderdaell konden er toch echt niet omheen dat het gedrag zich bijna uitsluitend liet verklaren door verdriet. Net zoals bijgaande foto toch sterk de indruk geeft dat er wel degelijke een liefdevolle band bestaat tussen moeder en kind.
Grijze eminentie
Een bijzondere verschijning is de grijze Langoer. De naam ‘Langoer’ komt van ‘Langur’ wat Hindi is voor ‘lange staart’. En dat is dan ook een van de kenmerken van deze apensoort die zijn leefgebied heeft in het zuiden en zuidoosten van Azië. Dat hij niet echt is gezegend met een schutkleur is duidelijk, want deze grijze eminentie is een opvallende verschijning die fraai afsteekt tegen het groen van de bomen in de Apeldoornse Apenheul.
Ook een grijsaard: de baardaap
Baardaap ofwel, zoals hij officieel heet, de Leeuwenstaartmakaak of de Wanderoe. Ook deze grijsaard vinden we in de Apenheul en in veel andere dierentuinen. Dat is heel anders is dat in het wild, want daar leven er wereldwijd nog slechts rond de 2500. De baardaap is de meest bedreigde makakensoort. Het feit dat de baardaap met uitsterven wordt bedreigd heeft alles te maken met het feit dat zijn leefgebied in de tropische regenwouden ligt waar veel houtkap plaatsvindt. Daarbij wordt er ook op de wanderoe gejaagd voor het vlees.
Meneer Nillson
Waar kennen we deze ook alweer van? We hebben het over het doodshoofdaapje. In de Apenheul kom je ze in grote getalen tegen, en met een beetje geluk komen ze even gezellig op je schouder zitten. Zorg wel dat je je tassen en zakken goed gesloten houdt, want voor je het weet gaan ze er met je persoonlijke eigendommen vandoor. Mocht je het idee hebben dat je deze jongen ergens van kent dan kan dat helemaal kloppen. Want een van zijn voorvaderen maakte jaren geleden furore als Meneer Nilsson, het aapje van Pipi Langkous.
Japanse makaak: het kan niet koud genoeg zijn
Het maakt de indruk dat hij er speciaal voor is gaan zitten: de Japanse makaak. Je komt ‘m onder anderen tegen in Dierenpark Amersfoort waar de makaken een eigen eiland hebben met rotspartijen en een waterval. Of ze zich helemaal in hun element voelen in ons gematigde klimaat kun je je afvragen. Japanse makaken worden namelijk niet voor niets ook ‘sneeuwapen’ genoemd. De zijn gek op leven in gebieden met strenge winters, waarbij er niets lekkerder is dan lekker badderen in warmwaterbronnen.
Mandrilbaviaan: kleurrijk, schuw, dominant en bedreigd
Het is een kleurrijke verschijning: de mandrilbaviaan. Een behoorlijk grote jongen met een paar hoektanden waar Graaf Dracula jaloers op zou kunnen zijn. Alleen, waar Dracula in vrij kleurloos zwart gehuld door het leven gaat, is de makeupdoos aan de Mandril niet onopgemerkt voorbijgegaan. Hij heeft een kenmerkende blauwe, paarse en rode tekening, een feloranje kin, snorharen aan de zijkant en een blauw tot lichtpaars achterste. Dat hij daarmee succes heeft bij ‘de vrouwtjes’ mag duidelijk zijn, want de mannetjes weten zich omringd door een flinke harem vrouwen. In de dierentuin leidt dat dan weer tot nieuwe mandrilbaviaantjes. Iets wat in de vrije natuur steeds minder voorkomt. Daar leven er wereldwijd nog ongeveer drieduizend.
En dan die echte grote jongen: de gorilla
Hij kan in dit rijtje natuurlijk niet ontbreken: de grootste van allemaal, de gorilla. Zijn bekendheid heeft hij overigens niet uitsluitend te danken aan zijn indrukwekkende gestalte. Indrukwekkend is hij zeker: een mannetje kan zomaar een lengte hebben van bijna 2 meter met een gewicht tot ruim 200 kilo. Dan heb ik het over de mannen, want de vrouwen zitten qua gewicht op ongeveer de helft.
Maar zoals gezegd, het is niet alleen hun formaat wat de gorilla’s bijzonder maakt. Er zitten ook gewoon heel bijzondere persoonlijkheden tussen. We hoeven maar de naam Bokito te noemen en we weten wat er bedoeld wordt. Bokito ontpopte zich tot meesteruitbreker door diverse malen uit een dierentuin te ontsnappen. De laatste keer was dat uit Blijdorp in 2007.
En dan had je Koko (4 juli 1971 – 19 juni 2018), een vrouwelijke westelijke gorilla die verbleef in Woodside. Psychologe Francine Patterson (‘Penny’) en medewerkers van de Stanford-universiteit leerden haar meer dan 1000 tekens in gebarentaal en ze verstond om en nabij de 2000 woorden in het Engels.
En ook blijken er gorilla’s te zijn met passie voor beeldende kunst. Dit bleek het geval bij de gorilla Sophie, die van 1949 tot haar dood in 1977 verbleef in de Diergaarde Blijdorp te Rotterdam, en zich met enthousiasme stortte op de schilderkunst.
Na dit uitgebreide verhaal, dat zeker niet gedefinieerd mag worden als zijnde ‘apenkolder’ wenst de redactie van nieuws.nl u allen nog een heel fijne ‘Dag van de Aap’.
