Alfred Hitchcock 125 jaar… en dankzij hem hebben we nog steedds last van ‘Paraskeviadekatriaphobia’

Vandaag 125 jaar geleden, op 13 augustus 1899, werd Alfred Hitchcock geboren. Daarmee werd de ‘13e’ onlosmakelijk verbonden aan horror en suspence.

Ware het niet dat het woord niet op het bord past, anders was het zonder enige twijfel het ultieme scrabblewoord geweest: paraskevidekatriaphobia. Het betekent niets meer en iets minder dan ‘angst voor vrijdag de dertiende’. Gelukkig voor hen die gebukt gaan onder dit onuitspreekbare fenomeen valt deze maand de dertiende op dinsdag. Maar wacht maar op volgende maand, want voor september staat er weer zo’n rasechte ongeluksdag op de agenda, althans… als we alle onheilsverhalen rond deze dag moeten geloven. Want in dat geval kunnen we maar het beste 24 uur binnen blijven.

En, geloof ’t of niet: dat doen ook heel veel mensen. Volgens cijfers uit de Verenigde Staten blijkt dat op iedere vrijdag de 13e negentien miljoen Amerikanen weigeren om buiten te komen. Volgens het Stress Management Center en het Phobia Institute kost elke vrijdag de dertiende daardoor de Amerikaanse economie 850 miljoen dollar. Dàt is nog eens een ongeluksdag……

Van de andere kant: juist omdàt er zoveel mensen binnen blijven, is de kans op ongelukken veel kleiner. Volgens het Centrum voor Verzekeringsstatistiek zijn er op vrijdag de 13e minder auto-ongelukken en minder brandmeldingen, en is het daarmee voor de verzekeringsmaatschappijen zelfs een geluksdag.

Voor wie vrijdag de 13e ook een geluksdag is: voor filmmakers. Zodra de 13e op de kalender verschijnt, stijgt het ‘aandeeltje Hollywood’ weer tot grote hoogte. De 13e staat garant voor horror, crime en suspense. En omdat we allemaal gehoorzamen aan onze therapeuten, die zeggen dat we onze angsten aan moeten gaan, ploffen we collectief neer op het pluche van de bios, met een doos popcorn op de schoot, en gunnen onze eigen ‘paraskeviadekatriaphobia’ een extra impuls.

Natuurlijk denken we bij de combinatie horror en Hollywood onmiddellijk aan dè ‘Master of suspense’ Alfred Hitchcock. Als geen ander wist hij hoe hij door middel van film moest inspelen op de angsten van zijn publiek. En ook aan hem ging het getal 13 niet voorbij. Want, hoewel bij weinigen bekend, had zijn allereerste film de naam ‘Number 13’. Het betrof een nooit voltooide of uitgebrachte Britse stomme film uit 1922, die Hitchcock maakte voor producent Gainsborough Pictures. Door een te gebrekkig budget werd de productie echter voortijdig gestopt.

Van ‘Number 13’ is uiteindelijk slechts een enkele foto bewaard gebleven (zie hieronder)

Het lijkt bijna geen toeval te kunnen zijn dat Hitchcock, de man die ongeveer lééfde van de angst, op de 13e is geboren. Om precies te zijn: op 13 augustus 1899, vandaag 125 jaar geleden. Een goed moment om nog even achterom te kijken naar Hitchcock. Eerst door even een (hoe kan het anders) top-13 te tonen van zijn films.

En vervolgens door zijn bijna spreekwoordelijke eigenzinnigheid te illustreren met de top-13 van Hitchcock-citaten. Want de ‘Master Of Dispence’ kon ook verbaal ‘meesterlijk’ zijn.

1.        De lengte van een film moet in direct verband staan met het uithoudingsvermogen van de menselijke blaas.

2.        De televisie heeft moord terug in het huis gebracht - waar het behoort.

3.        Dit zijn doedelzakken. Ik begrijp dat de uitvinder van de doedelzakken geïnspireerd werd toen hij iemand een verontwaardigd, astmatisch varken onder zijn arm zag dragen. Jammer genoeg, evenaarde het kunstmatige geluid nooit de zuiverheid van het geluid, bereikt door het varken.

4.        Een drama is het leven met de saaie delen verwijderd.

5.        Een film is goed wanneer het de prijs van het etentje, de tickets en de babysit waard is.

6.        Een man is pas echt getrouwd als hij alle woorden verstaat die zijn vrouw niet gezegd heeft.

7.        Het heeft absoluut geen zin de vrouwen te willen begrijpen aangezien hun voornaamste aantrekkelijkheid erin bestaat ondoorgrondelijk te zijn.

8.        De enige manier om van mijn angsten af te komen is er films over te maken.

9.        Je kan je televisietoestel vergelijken met een broodrooster. Je drukt op een knop en wat er te voorschijn komt is bijna altijd hetzelfde.

10.   Ik heb nooit beweerd dat acteurs en vee hetzelfde zijn. Ik heb alleen maar gezegd dat je acteurs als vee moet behandelen.

11.   Wanneer een acteur naar me toe komt om zijn karakter te bespreken, zeg ik, ‘Het staat in het script.’ Als hij zegt, 'Maar wat is mijn motivatie?,’ zeg ik, 'Je salaris.’

12.   Zo'n paperback is zeer interessant, maar ik vind dat het nooit een hardcoverboek zal vervangen - het is een zeer slechte deurstop.

13.   “Men heeft mij verteld dat er elke minuut een moord wordt gepleegd, dus ik wil niet langer beslag leggen op uw tijd. Ik weet dat u aan het werk wilt”.