Christopher Plummer onsterfelijk dankzij The Sound of Music

Vandaag, vrijdag 13 december 2024, zou de Canadese acteur Christopher Plummer 95 jaar zijn geworden. Christopher Plummer bereikte bijna 60 jaar geleden wereldfaam met de iconische musical The Sound of Music, waarin hij de rol speelde van kapitein Von Trapp, de vader van het muzikale gezin Von Trapp, die met zijn gezin uit Oostenrijk vluchtte ten tijde van het nazi-bewind.

De film, met muziek van Rodgers en Hammerstein met naast Christopher Plummer Julie Andrews in de hoofdrol werd een ongekend succes, vanaf het moment van de première op 2 maart 1965 tot op de dag van vandaag. Want ieder jaar, vooral in de kerstperiode, komt The Sound of Music weer op verschillende tv-zenders voorbij, alsof de film inmiddels verworden is tot een klassieke kerstfilm. En dat is dit jaar niet anders, want ook op Ziggo, NPO, NLZiet, Disney en Pathé staat de onverslijtbare musical weer geprogrammeerd.

Het is inmiddels al ruim 59 jaar geleden dat de legendarische film over de zingende familie Von Trapp in New York in première ging en van daaruit zijn zegetocht begon door de hele wereld. Filmregisseur Robert Wise raakte bij zowel de filmcritici als bij het bioscooppubliek de juiste snaar, want bij de uitreiking van de Academy Awards op 18 april 1966 was The Sound of Music samen met de eveneens legendarische film Doctor Zhivago, de grote winnaar met maar liefst 5 Oscars, waaronder die voor ‘beste film’, en 10 Oscarnominaties.

De waardering van het publiek bleek vooral uit het grote aantal bioscoopbezoekers en de daaruit voortvloeiende inkomsten. De film die was geproduceerd met een budget van 8,2 miljoen dollar bracht in het eerste jaar na de release al een bedrag op van 160 miljoen dollar voor de gelukkige filmmaatschappij 20th Century Fox.

Bij de Sound of Music lijkt het erop dat alles op de juiste plek viel: Het thema, de hoofdrolspelers, de componisten van de muziek, de fraaie natuurbeelden en de nauwelijks verwerkte anti-Duitse gevoelens nog relatief kort na de Tweede Wereldoorlog. Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat ongeveer iedereen van 60 jaar en ouder de film meerdere malen heeft gezien, en waarschijnlijk hun kinderen ook. En net zo zeker weet ik dat veel momenten uit de film nog bij iedereen op het netvlies staat gegrift.

Wat de film nog wat extra’s gaf was het feit dat het verhaal van de Familie Von Trapp, tot op bepaalde hoogte, op werkelijkheid was gebaseerd. Voor de film werd gebruik gemaakt van het boek ‘The Story of the Von Trapp Family Singers’ van Maria Augusta Von Trapp, de ‘echte’ Maria, waarin zij het verhaal verteld van haar familie, die ten tijde van de Anschluss uit Oostenrijk vluchtte om aan de nazi’s te ontsnappen. Het boek van Maria Von Trapp werd in 1949 uitgegeven en mondde uit in een enorme bestseller.

Toen in 1956 de ‘Von Trapp Family Singers’ uit elkaar gingen en het daarmee financieel slechter ging met de familie verkocht Maria de filmrechten van haar boek aan een Duitse regisseur voor een bedrag van $ 9000,- zonder afspraken over een mogelijk aandeel in de winst van filmproducties. Het zou een van de slechtste deals uit de filmgeschiedenis blijken te zijn. Het boek vormde in 1956 en 1958 al de basis voor twee succesvolle Duits/Oostenrijkse films: Die Trapp-Familie en Die Trapp-Familie in Amerika. En toen in 1959 ook Amerikaanse musicalproducers zich op het verhaal stortten sloeg het succes echt door. Op 16 november 1959 ging op Broadway, in het Lunt-Fontanne Theatre, de musical ‘The Sound of Music’ in première met muziek van Richard Rodgers en Oscar Hammerstein. Het werd een doorslaand succes met maar liefst 1443 uitverkochte voorstellingen. Twee jaar later, op 18 mei 1961 beleefde de musical haar première in het Palace Theater op West End in Londen. Hier bracht de productie het zelfs tot 2385 uitvoeringen.

Maar de echte grote klap kwam toen ook Hollywood zich stortte op het verhaal van Maria Von Trapp en alle bioscoopbezoekers wegdroomden en meeleefden met de vrolijke muzikale Oostenrijkse familie, met Julie Andrews aan het roer in de rol van Maria. Heel de wereld zag Maria van de berg rennen, terwijl de themamuziek van de Sound of Music aanzwol. Een complete generatie kreeg muziekles op het aanstekelijke ‘Do-Re-Mi’, vond poppenkast nòg leuker na het zien van ‘The lonely Goatherd’ en pinkte een traantje weg bij ‘Eidelweiss’.

Inmiddels zijn we 59 jaar verder en behoort The Sound of Music tot de meest succesvolle films aller tijden met een record aan opbrengsten. Het totaal aan film- en musicalopbrengsten zou inmiddels zijn opgelopen tot ruim boven de 850 miljoen dollar. En dat staat wel erg in contrast met die negenduizend dollar die Maria Von Trapp ooit ontving voor de rechten van haar boek.

Wat de Familie Von Trapp zelf betreft: Het werkelijke verhaal van de Familie liep beduidend anders dan in de film weergegeven. De familie vluchtte in 1938 inderdaad uit Oostenrijk, niet lopend over de bergen, maar met de trein naar Italië. Na de oorlog vestigde de familie zich in Stowe (Vermont) waar Captain George Von Trapp in 1947 aan longkanker overleed. Daarna bleef de zingende familie optreden tot 1957. Toen de groep uiteen viel werden Maria en drie van haar kinderen missionaris. De andere kinderen zochten hun eigen weg in de muziek. Inmiddels zijn alle kinderen uit het gezin Von Trapp overleden.

Hoewel hij zijn internationale bekendheid te danken heeft aan The Sound of Music is hij daar zelf maar gematigd enthousiast over. Hij noemde de film meermaals "The Sound of Mucus" (de klank van slijm). Slijm of niet, de rol bleef in ieder geval stevig aan hem plakken. Want ondanks latere rollen in succesvolle films, waaronder Battle of Britain (1969), Star Trek VI: The Undiscovered Country (1991), Malcolm X (1992), Twelve Monkeys (1995) en The Insider (1999) bleef hij in het collectieve geheugen toch altijd kapitein Von Trapp.

Herhaaldelijk gaf te kennen dat hij niet alleen maar herinnerd wilde worden als Von Trapp, "deze bordkartonnen figuur, humorloos en eendimensionaal". Uiteindelijk erkende hij wel dat het een grote eer was dat hij "een bijdrage aan dit stuk filmgeschiedenis had mogen leveren". Een eer die niemand hem heeft kunnen afpakken. Bijna 4 jaar geleden, op 5 februari 2021, overleed Christopher Plummer, maar dankzij The Sound of Music blijft hij onsterfelijk.