Regionaal archief Alkmaar: Nieuwe archiefstukken openbaar van o.a. Tweede Wereldoorlog

Jaarlijks worden er in januari archiefstukken openbaar die eerder waren afgeschermd. In 2023 gebeurt dat ook weer bij het Regionaal Archief in Alkmaar. Veel daarvan gaan over de directe nasleep van de Tweede Wereldoorlog.

Het gaat om tientallen archiefstukken die eerder niet, of alleen onder bepaalde voorwaarden, konden worden geraadpleegd. Nu zijn ze voor het eerst door iedereen in te zien in de studiezaal van het archief. In het Regionaal Archief liggen archiefstukken van negen gemeenten en talloze particulieren. De meeste documenten die aan het archief worden overgedragen, kunnen direct door iedereen worden

bekeken. Soms wordt de openbaarheid van documenten nog beperkt, om persoonlijke of bedrijfsgegevens te beschermen. Dat kan voor maximaal 75 jaar. Als de afgesproken termijn is verstreken, worden ze met ingang van het jaar daarop openbaar. Dan geldt nog wel de privacywetgeving, zoals de AVG. Wie de stukken raadpleegt en de informatie daaruit verwerkt, moet daar rekening mee houden.

Per 1 januari 2023 worden er archiefstukken openbaar over allerlei onderwerpen. Van notulen van kerkbesturen tot bedrijfsgegevens van Conservenfabriek Peter Verburg uit Langedijk. De oudste archiefstukken die openbaar worden, komen uit 1947. Bijvoorbeeld een dossier met de beschrijving ‘Jodenvervolging’ uit het archief van de gemeentepolitie van Alkmaar. Het bevat de administratie, die

tot 1947 doorloopt, rond het vorderen van de huizen en achtergelaten goederen van alle joodse Alkmaarders. Zij werden op 5 maart 1942 gedwongen ‘geëvacueerd’.

Een ander gedetailleerd dossier uit het archief van de gemeentepolitie gaat over het intrekken van een tapvergunning van een hoteluitbater aan de Langestraat die sympathiseerde met de Duitsers.

Afb. 1: Document uit het archief van de gemeentepolitie Alkmaar over het doorgeven van het totaalaantal benodigde borden met de tekst ‘Voor joden verboden’ (250 stuks).

Andere voorbeelden zijn een verslag over de inbeslagname van goederen van een NSB-lid en bunkerbouwer uit Limmen, informatie over een NSB’er uit Wieringerwerf voor het tribunaal te Alkmaar en een Texels dossier over de teruggave van oorlogsbuit.

Uit het archief van het Archief Alkmaar zelf (toen nog samen met het Stedelijk Museum) wordt een dossier openbaar over de archiveringswerkzaamheden van een aantal tewerkgestelden. De meesten werkten na de oorlog door voor het archief, maar één man werd vanwege zijn NSB-lidmaatschap ontslagen.

Deze en nog veel meer openbaar geworden archiefstukken zijn vanaf dinsdag 3 januari op te vragen voor inzage in de studiezaal van het Regionaal Archief, aan de Bergerweg 1 in Alkmaar. De studiezaal

is dinsdag tot en met vrijdag geopend van 9.00 tot 17.00 uur.

Afb. 2: Documentatie over de teruggave van oorlogsbuit op Texel. Tienduizend betontegels waren daar onderdeel van, en werden nu ten behoeve van de wederopbouw ingezet.

Afb. 3: Verslag van de inbeslagname van goederen van een NSB’er te Limmen.