In de ban van de Ringen (#8): Once Upon a Time in... Stockholm

In deze sportzomer komt NieuwsNL met een serie over bijzondere, bizarre en komische gebeurtenissen, zowel binnen als buiten de sportarena, gedurende de vroege geschiedenis van de Olympische Spelen. Iedere 2 dagen een nieuw verhaal. Vandaag het verhaal van de eerste winnaar van het bizarre onderdeel ‘Pistoolduel’ die 10 jaar na zijn Olympische overwinning zijn einde vond op de elektrische stoel.

(tekst: Wim Meijer)

Weinig mooiers dan de originele Olympische gedachte: ‘Vriendschap, Sportiviteit, Glorie, Eer en Vrede’. Het is de gedachte waarop het vierjaarlijkse mondiale sportspektakel is gebaseerd. Juist daarom kun je je soms verbazen over sommige Olympische sportdisciplines. Immers: hoe sportief is het om elkaar tegemoet te treden in een pistoolduel?

Bij de huidige Olympische Spelen zijn er bijvoorbeeld 15 gouden medailles te verdelen bij het onderdeel schieten! Nu moet ik toegeven dat ik mij regelmatig schuldig maak aan het kijken naar films waarin het gebruik van vuurwapens niet echt wordt gemeden. Maar toch, bij Olympische Spelen, en bij die zo mooie Olympische gedachte, voelt het toch een beetje raar.

Waarschijnlijk zullen nu alle liefhebbers van de schietsport overeind veren, aangevend dat de schietsport niet zozeer met geweld dan wel met de jacht te maken heeft. En daar wil ik ook best in meegaan. Maar toch is dat niet altijd zo geweest. Want vanaf 1908 stond er ook het zogenaamde Pistoolduel op het programma. Niet helemaal comform de regels van het pistoolduel waarbij menig serieus conflict werd beslecht met echte kogels en tot de dood erop volgde, maar met een soort van 'wax-kogels' waarbij de deelnemers een masker en beschermende kleding droeg. Alleen bleek dat in de praktijk toch niet altijd voldoende veiligheid te bieden en raakten er toch deelnemers gewond.

Dit was reden genoeg het om vanaf  de Spelen van 1912 anders aan te pakken. Nog steeds was het Olympische onderdeel Pistoolduel nog steeds geheel geïnspireerd op de oude traditie om persoonlijke geschillen bij het ochtendgloren uit te vechten gebruik makend van het pistool. Het verschil met deze oude traditie was nu dat bij de Spelen de deelnemers niet letterlijk tegen elkaar in het strijdperk traden. Het was de bedoeling dat de deelnemers vanaf 30 meter op een keurig geklede etalagepop schoten. Hierop waren het hoofd en het hart gemarkeerd ten behoeve van de puntentelling. Meest succesvol in dit Sergio Leone - achtige spektakel was de Amerikaan Alfred Lane, die verspreid over twee Spelen drie gouden medailles bij elkaar wist te schieten.

Dat het er op een beschaafde en respectvolle manier aan toe ging werd benadrukt door de New York Times, getuige het volgende citaat: “Een beleefde atmosfeer begeleidde de activiteiten, die vele gelukwensen inhielden van de kant van alle deelnemers,” eraan toevoegend dat de deelnemers gekleed waren in jacquet met zakhorloge en sommigen zelfs met hoge hoed.

Heel beschaafd dus. Geen sprankje agressie te bekennen. Het zal dan ook ongetwijfeld op toeval berusten dat het juist de tweevoudig Olympisch kampioen was uit 1920, die 10 jaar later zijn eind zou vinden op de elektrische stoel. De Amerikaan James Howard Snook won in 1920 als heersend wereldkampioen met de Amerikaanse ploeg goud in twee onderdelen van het pistoolduel.

In 1929 en 1930 haalde hij opnieuw de krantenkoppen, alleen had het nu niets te maken met Olympische prestaties. In juni 1929 werd hij, bij het oefenen op de Ohio State schietbaan, gearresteerd en beschuldigd van de moord op Theora Hix, een 29-jarige medische studente aan de Ohio State universiteit, waar Hook werkzaam was als hoofd van de Faculteit Dierengeneeskunde. Volgens de verklaring van Snook hadden hij en Hix gedurende drie jaar een heftige affaire 'die bol stond van de seksuele hoogstandjes’. Toen Hix in 1929 dreigde Snook’s vrouw hiervan op de hoogte te stellen, sloegen bij Hook de stoppen door. Wat je zou verwachten gebeurde niet: zijn pistool bleef onaangeroerd. Hij bediende zich op bijna primitieve wijze van de hamer, waarmee hij meerdere malen op haar insloeg. Tenslotte sneed hij met een zakmes haar halsslagader door om, zoals hij zo humaan meldde gedurende de rechtzaak, "haar lijden te verlichten.”

Na deze verklaring had de jury slechts 28 minuten beraadslaging nodig om tot de uitspraak 'schuldig’ te komen, waarna Hook op 28 februari 1930 zijn einde vond op de elektrische stoel in de Ohio State gevangenis.Dat Hook’s naam nog steeds voortleeft, heeft vreemd genoeg niets te maken met Olympische Spelen en evenmin met de moord op Theora Hix. Toch is het op z'n zachtst gezegd ironisch dat de man, wiens einde ingeluid werd door een, voor die tijden extreem seksueel geladen relatie, de uitvinder is van de Snook haak, een instrument dat tot op vandaag nog steeds wordt gebruikt bij de castratie van dieren.