Emile Roemer neemt per 23 juni afscheid als waarnemend burgemeester van Alkmaar

Op 1 oktober 2020 werd Emile Roemer, voormalig kamerlid van de Socialistische Partij (SP) waarnemend burgemeester van Alkmaar. Enkele dagen voor zijn afscheid sprak de redactie van Alkmaar.nieuws.nl met Emile, een hartelijke- en toegankelijke persoonlijkheid, over zijn bevindingen als burgervader van de gemeente Alkmaar.

Tekst, foto’s en film Charles Duijff

Emile Roemer is sinds 1980 lid van de Socialistische Partij (SP) en tot 2002 was hij raadslid in Boxmeer.  Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 werd hij in Boxmeer 4 jaar wethouder Financiën in een college met VVD en CDA. Tegelijk werd het dualisme ingevoerd waarbij wettelijk werd bepaald dat een wethouder niet langer raadslid mocht zijn. Ik begon mijn interview met de heer Roemer over het dualisme, waarbij zeker de burgemeester ‘boven’ de partijen staat. Mijn vragen zijn cursief weergegeven.

Hoe was het om als wethouder en SP-er in hart en nieren niet langer tegelijk ook raadslid namens de SP te kunnen zijn? Hoe ervaarde u de overgang naar het dualisme?

Als wethouder vertegenwoordigde ik natuurlijk de SP. Het was wel heel mooi, want we hadden de verkiezingen gewonnen en waren de grootste partij geworden. Het was fijn om als wethouder het SP-beleid te kunnen uitvoeren. Dat heb ik danook met heel veel plezier gedaan! We hadden toen een coalitie waar voor het eerst in Nederland de VVD en SP deel van uitmaakten. Dus dat was wel even schrikken in de landelijke partij…’Wat ga je nou doen’? (we lachen) De verkiezingen daarna wonnen we ook nog met 2 extra zetels, dus het werd nog beloond ook! Wat het dualisme betreft, de burgemeester staat écht boven de partijen, maar als wethouder kan je namens je partij beleid uitvoeren. Uiteindelijk wil je dingen veranderen. Als je ‘aan de knoppen mag draaien’ kun je meer gedaan krijgen dan als lid van de gemeenteraad. Het was dus een hele logische, maar ook fijne stap naar het wethouderschap.

Daarna vanaf 2006 elf jaar lid van de 2e kamer, waarvan 7 jaar als fractievoorzitter van de SP en bovendien lijsttrekker (verkiezingen 2010) Hielp uw opgedane ervaring in het lokale bestuur u bij de taakuitvoering van uw Kamerlidmaatschap en uw positie als fractievoorzitter SP? U stond immers heel dicht bij de mensen.

Absoluut!! Dicht bij de mensen zijn heb ik altijd gedaan in welke rol danook. Je moet altijd beseffen: Je mág dit doen en dus moet je ook dienstbaar zijn aan de mensen waar je het voor doet. Als je beleid wilt maken moet je wel weten wat er speelt. Kamerlidmaatschap is natuurlijk ook veel rapporten lezen, maar ik ging altijd zoveel mogelijk naar buiten. Gesprekken aangaan, horen hoe mensen er in zitten, horen wat er aan de hand is. Bezoek brengen aan wijken, aan bedrijven, scholen en ziekenhuizen. Rechtstreeks van de mensen op de werkvloer horen wat er speelt. Iedereen vertelt graag over zijn werk. Iedereen praat graag over z’n buurt. Dán kan je ook afspraken maken ‘waar gaan we voor knokken, wat kan er beter!’ Ik heb de ervaring dat die opstelling ook erg wordt gewaardeerd. Hieronder Emile Roemer op verkenning in Alkmaar


Als kamerlid moet je heel veel lezen en je oriënteren omtrent de meest uiteenlopende  zaken. Heel anders dan het lokale bestuur?

Ja het is wel anders. De onderwerpen zijn groter en omvattender. Als je veel informatie op wil doen moet je dus vele kilometers reizen. Lokaal is het van wijk naar wijk of dorp naar dorp, maar als kamerlid betekent dat bijvoorbeeld van Groningen naar Middelburg. Soms ook naar het buitenland, want ook daar gebeuren immers dingen waarover je debatteert in de Kamer. Maar ook dan wilde ik van de mensen zelf horen wat er speelt.

Bleef u steeds wonen in Boxmeer?

Ja. Dat betekende dus nog meer reizen en nu en dan ergens overnachten. Dat doe ik ook hier in Alkmaar.

Na 11 jr Kamerlidmaatschap in maart 2008 het stokje overgedragen aan de jongere generatie.  

Het zijn natuurlijk wel tropenjaren. Je bent wel 24 uur per dag en 7 dagen in de week bezig. Je moet altijd scherp zijn en alert zijn. Ik heb ook altijd tegen mezelf gezegd: ‘de politiek ingaan is niet zo moeilijk, maar op het juiste moment de politiek uitgaan is moeilijk’. Ik heb veel mensen gezien die te lang in de politiek blijven en dan verzuurd raken en dat wilde ik niet. Ik heb met verschillende soorten verkiezingen acht soorten campagnes gevoerd en ik dacht, we hebben een ongelooflijk aantal talenten klaar staan om het stokje over te nemen.

Wanneer u het Haagse vandaag de dag volgt, kriebelt het nu en dan niet om terug te gaan?

Het kriebelt wel, maar niet om terug te gaan. Weg is weg. (we lachen). Er gebeurt natuurlijk heel veel en het raakt me nog steeds natuurlijk. Je kunt de mensen wel uit de politiek halen, maar de politiek niet uit de mens. Dus ik blijf het wel intensief volgen en als ik dan bijvoorbeeld zie dat mensen vanwege de toeslagenaffaire nog steeds in moeilijkheden verkeren en dat het maar niet opgelost wordt, dat raakt me van alle kanten.

Ik heb onlangs een mooie opdracht mogen doen om een rapport te maken over bescherming arbeidsmigranten. Ik heb zoveel plekken gezien waar die mensen zo ongelooflijk worden uitgebuit. Mensonterende situaties in een rijk land als Nederland, dat raakt me nog steeds. Ook wat betreft de woonvoorzieningen voor onze eigen jongeren. Ik ken gevallen van jongeren die aangeven dat ze al 8 jaar of langer staan ingeschreven en wachten op een woning. We hebben een aantal enorme uitdagingen. Wanneer gaat de politiek nou eens aan de slag om die problemen opgelost te krijgen.

Dus het blijft kriebelen, maar dan niet meer vanuit het Haagse, ik heb het de afgelopen acht maanden in Alkmaar mogen doen. Weer op een andere manier, op een andere niveau, met andere onderwerpen.

U was ook twee jaar waarnemend burgemeester in Heerlen. Het zuiden, meer de omgeving waar u opgroeide

Ik kom uit Boxmeer Brabant en Heerlen is Limburg natuurlijk, maar de gemoedelijkheid is er nagenoeg hetzelfde.

Hoe is de cultuur daar als u het vergelijkt met Alkmaar?

Er is wel een groot verschil, maar dat heeft ook gewoon te maken met de geschiedenis van de stad. Alkmaar heeft een prachtige cultuurhistorische binnenstad. Het is een oude stad. Heerlen is eigenlijk pas een stad geworden de laatste 100 jaar toen de mijnen open gingen. Toen groeide het ook ongelooflijk groot van 5.000 naar 100.000 mensen, maar toen de mijnen sloten ging het precies de andere kant op. Er verdwenen heel veel banen die nooit zijn teruggekomen en tot de dag van vandaag is dat een uitdaging in Zuid Limburg. Een hele andere uitdaging dan hier in Alkmaar. Maar stel dat ik naar Zeeland zou gaan, dan heb ik weer een heel ander verhaal met een andere geschiedenis. Maar dat maakt het wel mooi. Je leert de geschiedenis van een stad kennen. Ik zeg altijd, als je een stad wilt begrijpen moet je eerst de geschiedenis kennen.

Ik hoor u Zeeland noemen. Ligt daar de volgende uitdaging? Wilt u opnieuw burgemeester worden?

Ik ga eerst een tijdje met vakantie. ’t Zou zomaar kunnen dat ik dit nog een keer ga doen. Maar ik zie wel wat er op mijn pad komt.

Zelf heb ik als ik Alkmaar bezoek altijd het idee dat ik op vakantie ben. Sinds de pandemie ging nagenoeg alles in de lockdown, waar we nu geleidelijk weer uit hopen te komen. Hoe heeft u dat ervaren als burgemeester van Alkmaar?

Het is en blijft een hele rare situatie. Ik heb in de maanden dat ik burgemeester ben van Alkmaar nog geen kaasmarkt gezien. Ik kwam 1 oktober en normaliter is Alkmaar Ontzet 8 oktober een feestelijk gebeuren. Ik heb 8 oktober 2020 alleen wat tasjes mogen uitdelen in het Afas-stadion en naar een leuke musical verzorgd door kinderen gekeken in het Victoriepark, maar dat was het. Je kon niets organiseren.  Alles wat er normaal allemaal bij komt heeft iedereen en ook ik dus moeten missen. Dat is jammer. Maar aan de andere kant heb tje je rol echt moeten pakken omdat er heel veel mensen waren die heel ziek zijn geworden, lang in het ziekenhuis terecht kwamen. De druk op de zorg was enorm groot. Veel bedrijven die verplicht dicht moesten, de winkels, de horeca. Bedrijven die het van vakanties moeten hebben, de cultuursector. Iedereen heeft het enorm zwaar gehad en dan probeer je er als burgemeester ook te zijn. Hoe kunnen we zoveel mogelijk steun bieden. Iedere maandag overleg met 25 burgemeesters van de diverse veiligheidsregio, om de geluiden  van wat er allemaal nodig was weer aan het kabinet door te geven. Dat maakt het wel een heel andere periode.

U bent als burgemeester verantwoordelijk voor de veiligheid in de stad. Uw collega Jos Wienen in Haarlem werd ernstig bedreigd. Heeft u zelf weleens angst voor bedreiging?

In de eerste plaats, ik ken de situatie van Jos Wienen. Dat wens je niemand toe, dat je het werk niet op een veilige manier kunt doen. Ik heb er gelukkig geen last van gehad. Er waren hier in Alkmaar ook geen redenen. Ik voel totaal geen belemmering om opnieuw  burgemeester te worden. Ik ervaarde het burgemeesterschap in Alkmaar als een warm bad. Als ik overal zo onthaald  zou worden. ’t Is een prachtige stad. ’t Blijft ook de kunst om met mensen in gesprek te gaan. Ik loop graag naar buiten, ook tijdens de middagpauze en maak graag een praatje. Als mensen boos zijn moet je niet weglopen, dan moet je met ze praten. Boosheid komt ergens vandaan en vaak kan je iets betekenen. Niet altijd natuurlijk. Maar als burgemeester moet je dienstbaar zijn in deze rol.

U bezocht ook de dorpen die horen bij Alkmaar, zoals bijvoorbeeld de Rijp en Graft. U bent het mooie Brabantse- en Limburgse landschap gewend. Wat vindt u van de Alkmaarse omgeving?

’t Is echt een plaatje hier. Je hoort weleens zeggen in het zuiden kijken ze nooit verder dan het Noordzeekanaal, maar dan adviseer ik degene die dat zegt maar eens een keer echt door te rijden. Behalve de prachtige stad Alkmaar het uitgestrekte poldergebied, prachtige natuur, de bollen, de zee en helemaal in het noorden de Wadden. Je hebt alles hier wat je eigenlijk maar zou willen. Er is prachtige en inventieve industrie. Ik heb het echt een beetje leren kennen.

Spreekt het coalitieakkoord  Alkmaar aan Zet u aan?

Ik heb me prima thuis gevoeld. Men is volop bezig met de uitdagingen die een stad als Alkmaar kent. In coronatijd is het voor een gemeenteraad en een college niet altijd even gemakkelijk. De samenwerking met het college heb ik als buitengewoon plezierig ervaren. Een hele goede sfeer, inhoudelijk hele goede debatten gevoerd en behoorlijk wat met elkaar opgeschoten.

De SP bestaat ook in Alkmaar. Heeft u contact gehad?

Ik heb ze wel een keer uitgenodigd op de koffie. We spraken het al eerder, de burgemeester staat boven de partijen, ik nodig iedereen uit, dus ook hen.

 

 

 

Cookieinstellingen