De hoofdverdachte van de tien jaar oude marteldood van Schagenaar Paul Epskamp is nog steeds op vrije voeten. Want het internationale opsporingsbericht van deze Rachid el K. is ‘verdwenen’. Als de Alkmaarse politie de fout heeft hersteld, wordt geprobeerd de Amsterdamse Marokkaan op te sporen en te arresteren.
Het lichaam van Epskamp wordt op 21 januari 2005 gevonden langs de A2 bij Abcoude. Zijn ribben zijn gebroken, er is geboord in zijn knieën. Vijf jaar later, in 2010, krijgt Ab H. (67) uit Enkhuizen in hoger beroep acht jaar voor zijn vermeende rol in de gijzeling, marteling en daarop volgende dood van de Schagenaar. H. behoort tot een groep verdachten van een drugshandel van 3000 kilo hasj en de diefstal daarvan.
Voor de ‘afrekening’ met de vermeende dieven, Jan M. uit Nibbixwoud, H. en Epskamp, zouden de broers Rachid en Hassan el K. verantwoordelijk zijn. Ze ontsnappen echter aan de politie en vluchten op enig moment naar Marokko. Hassan (dan 47) keert op 6 november 2010 terug naar Nederland en wordt direct opgepakt. Hij ontkent alles en wordt vrijgesproken.
Schiphol
Rachid (46) zet op 18 september 2013 weer voet op Nederlandse bodem. Op aanraden van zijn advocaat meldt hij zich bij de marechaussee op Schiphol en vertelt dat hij wordt gezocht. Naspeuringen in het systeem leveren niets op. Rachid adviseert de marechaussee de politie in Alkmaar, die het onderzoek in de zaak-Epskamp deed, te bellen. Daar weet men niets van Rachid af. Hij kan gaan.
Een blunder, die nu pas wordt hersteld. Politiewoordvoerder Menno Hartenberg: “Naar ons nu is gebleken, blijkt er geen opsporingsbericht van deze meneer meer te zijn in september 2013. Deze berichten hebben een looptijd van drie jaar. Het internationale samenwerkingsverband Sirene dat ze verspreidt onder de deelnemende landen, had de afloop moeten aangeven aan Alkmaar dat dan had moeten beslissen: stoppen of doorgaan met de zoektocht. Die melding is er niet geweest.”
Volgens Hartenberg is onbekend waar het fout is gegaan in het opsporingssysteem.”Maar we gaan het nu herstellen. Als de verdachte vervolgens ergens wordt aangetroffen, zoal hij worden aangehouden.” Hij kan niet uitleggen waarom er na anderhalf jaar plotseling wel actie wordt ondernomen, maar ontkent dat dit te maken heeft met de vasthoudendheid van Ab H., die sinds augustus 2013 (!) alles in het werk stelt om aan te tonen dat hij ten onrechte is veroordeeld.
H.: “Denk aan Opstelten en Teeven: als is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel.” Voor de Enkhuizer is het desondanks goed nieuws dat El K. de autoriteiten op zijn nek heeft. “Want wellicht komt dan toch nog de waarheid boven tafel.”
De slepende affaire begint 17 december 2004. Ab, die af en toe buitenlandse hasjtransporten begeleidt in opdracht van financiers, en z’n Braziliaanse vrouw staan op het punt naar haar geboorteland te vliegen. Kort voor vertrek krijgt hij een telefoontje van de El K.’s, die willen dat hij een ‘ritje’ binnen Nederland verzorgt.
Ab regelt voor vertrek mensen die de drie ton brengen naar en lossen in de opslagruimte in Nibbixwoud waar Jan ‘Patat’ M. zijn frietwagens opslaat. ,,Achteraf hoorde ik dat Jan Patat eigenmachtig Epskamp heeft gevraagd om als tussenpersoon te fungeren en zijn relaties te vragen of die interesse hadden.”
Op Tweede Kerstdag wordt de hasjiesj met een handelswaarde van vijf miljoen euro gejat. Het zware hek voor de loods is onbeschadigd. H.’s opdrachtgevers eisen dat hij terugvliegt. Rachid el K. haalt hen op oudejaarsavond om 19 uur van Schiphol af. ,,Jan Patat, Epskamp en ik kregen de schuld van de diefstal.”
Vermoord
Ab mag eerst het probleem zelf oplossen, maar slaagt daar niet in. De druk neemt toe, Rachid houdt hem 24 uur per dag in de gaten. Bij de Criminele Inlichtingen Eenheid van de politie Utrecht komt informatie binnen, dat de drie ‘dieven’ vermoord zullen worden. Ze moeten begin 2005 telkens weer opdraven en verantwoording afleggen, onder meer in het brugrestaurant bij Schiphol op 13 januari.
Van daaruit nemen de El K.’s hen mee naar een woning boven een café in Roosendaal. Hen wordt het hemd van het lijf gevraagd, onder bedreiging met honkbalknuppels. Er zouden vijf tot zes ondervragers zijn geweest. ,,Na vele uren mochten eerst Jan Patat en daarna ik weer gaan, respectievelijk onder begeleiding van Hassan en Rachid el K.”
Rachid neemt Ab eerst mee naar de woning van de eerste in Amsterdam. Daarna verblijven ze enkele dagen in Kopenhagen. Intussen concentreren zich de folteraars op Paul. Als ze op 19 januari met een boormachine zijn knieën gaan bewerken, krijgt Epskamp vermoedelijk een hartstilstand en overlijdt. Zijn lichaam wordt gedumpt langs de snelweg. De daders verdwijnen in het niets.
De veroordeling bij het Amsterdamse gerechtshof gebeurt buiten Abs aanwezigheid, want hij zit in Noorwegen een straf van 5,5 jaar uit voor hulp bij een transport van 46 kilo hasj. In augustus 2013 is hij uitgeleverd naar Nederland, en hoort hij van de poets die hem is gebakken. Vanaf dat moment vecht hij voor heropening van het onderzoek. Het Europese hof voor de rechten van de mens buigt zich erover.
H., inmiddels vrij man: “De Nederlandse autoriteiten hebben hun Noorse collega’s een tip over mij gegeven. Zo konden ze ongestoord hun gang gaan. Ze wilden voor pers en publiek iemand laten bungelen voor Epskamps dood, maar dreigden door gebrek aan bewijs met lege handen te blijven staan. Dus moest er iets worden geconstrueerd. Een politie-informant legt valse verklaringen over mij af, er wordt geknipt en geplakt in mijn videoverhoren.”
“Ik heb de schriftelijke bewijzen van mijn onschuld, maar politie en openbaar ministerie doen daar al anderhalf jaar niets mee om te voorkomen dat ze in hun hemd komen te staan. Het verdwenen opsporingsbericht kan daar echter toch het juiste zetje toe geven.”
