Als redacteur van Alkmaar.nieuws.nl ontmoette ik burgemeester Bruinooge voor het eerst op de Alkmaarse kaasmarkt. Uw burgervader toonde zich een vriendelijke- en toegankelijke persoonlijkheid die onmiddellijk bereid was mij te woord te staan. Onze ontmoeting leidde tot een afspraak voor een interview. Ik vroeg hem naar zijn jeugdjaren, zijn opleiding, de start van zijn arbeidzame carrière, maar wilde bovenal vragen naar hetgeen hem inspireert in het leven en natuurlijk ook bij de uitvoering van zijn ambt.
HET INTERVIEW
De jeugdjaren
Uw wieg stond in Kapelle, geboren in 1955. Zeeland, Zuid Beveland…Woonde u daar gedurende uw jeugd?
Mijn jeugd bracht ik door in Zuid Beveland tot ik van de middelbare school af kwam. Ik ben daarna in Zeeland gebleven en naar Middelburg gegaan. Daar studeerde ik op de kweekschool en bleef tijdens die studie thuis wonen. Ik koos voor het onderwijs dus.
Hoe zag het uw ouderlijk gezin eruit?
Ik was de jongste in ons gezin van uiteindelijk zes kinderen. Mijn vader was landarbeider. Boerenknecht zoals dat wordt genoemd.
Spoorde uw ouders u en hun overige kinderen aan te gaan studeren?
Ik ben de jongste van de club en de ‘enige die wat letters gegeten heeft zeg maar’ (lachend)
Vormden jullie een religieus gezin?
Ik kom uit de zware hoek, de bijbelbelt. Mijn ouders hoorden tot de Gereformeerde Gemeente. Toen ik een jaar of 18 was maakte ik mijn eigen keuzes. Overigens, de waarden en normen die men vanuit het Christendom mee krijgt zijn sowieso niet verkeerd. Vandaar ook mijn latere keuze voor het CDA.
Bent u gehuwd? Heeft u zelf ook kinderen? Zijn ze ook geïnteresseerd in het openbaar bestuur?
Ik ben getrouwdenwij hebben vier kinderen en inmiddels zes kleinkinderen. Genoeg bezigheden te bedenken dus, wanneer ik over een aantal jaren met pensioen ga. Mijn kinderen kozen niet voor bestuurlijke functies.
Inspiratie
U maakte uw eigen keuzes: Heeft u voor uzelf een beeld gevormd omtrent religie, of laat u zich leiden door dogma’s vanuit de kerk?
Ik ben niet van regeltjes of dogma’s. Als het over het thema religie gaat, dan ben ik meer van ‘inspiratie’ Waarvan kan je leren en waar zie je inspirerende voorbeelden. Dat kan het Christendom zijn, maar dat kan ook net zo goed Gandhi zijn, een Martin Luther King of een Nelson Mandela. Ik geloof echt in mensen die voorbeelden zijn van hoe je de wereld een klein beetje beter kunt maken. Ik denk dat wanneer je als burgemeester heel goed je best doet, ook op die manier kan proberen binnen jouw gemeente en binnen het taakveld de wereld een klein beetje beter te maken. Dus dat probeert de burgemeester van Alkmaar te doen, op zijn manier.
Onderwijs, politiek en bestuur
Mijn carrièrestart in het onderwijs was in Zeeuws-Vlaanderen, waar ik op mijn 20ekon gaan werken op een school voor voortgezet onderwijs. In Axel werd ik leraar geschiedenis. Mijn oudste leerlingen waren 18 jaar, dus dat was wel even wennen! In Tilburg studeerde ik geschiedenis aan de Katholieke leergangen en vervolgens heb ik ook MO Nederlands gedaan. Uiteindelijk heb ik alles bij elkaar nog zo’n 20 jaar voor de klas gestaan.
Jaren 80, u was 25 jaar. Hoe raakte u zo jong al betrokken bij het raadslidmaatschap in Middelburg
Nadat ik rond mijn 24ejaar als onderwijzer in Middelburg terecht kwam ben ik daar langzamerhand de politiek ingerold. Op enig moment; je kunt het je bijna niet meer voorstellen; werd ik gevraagd om lid te worden van het CDA. Het werven van jonge mensen was ook toen al een probleem. Ik ben in 1982 als steunfractielid begonnen en in 1986 werd ik gemeenteraadslid. Ik was zelfs nog een tijdje het jongste raadslid van Middelburg. Dit was in een periode dat ik nog met haar tot op mijn schouders liep en een tuinbroek aanhad. Dat vonden ze bij het CDA toch wel wat bedenkelijk. (lacht)
Op 1 januari 1997 werd ik wethouder in Middelburg en ik werd in 2003 burgemeester van Renkum (bij Arnhem). Eén van onze kinderen studeerde toen in Nijmegen en mijn vrouw wilde ook best een periode in die mooie omgeving wonen. Onze kinderen waren van middelbare school af, we hadden onze handen vrij. Ik solliciteerde en ik werd benoemd. Ik was daar drie en een half jaar, dus nog geen vier jaar burgemeester. Dat vond ik op zich wel jammer.
Vervolgens verlangde ik weer terug naar een stad. Ik was gewend aan Middelburg, weliswaar een kleine stad, maar wel een stad. Ik woonde in Renkum gemeente Oosterbeek, een prachtige rustige omgeving, maar ik had er de leeftijd nog niet voor om in die rust te blijven wonen. Dat gold toen ook voor mijn vrouw. We wilden weer de dynamiek van een stad. Indien ik opnieuw burgemeester zou kunnen worden zou dat bij voorkeur in een grote historische stad en dicht bij de zee moeten zijn. Mijn vrouw had familie wonen in Alkmaar, dus we hadden altijd al iets met Alkmaar. Ook de sollicitatieprocedure naar het burgemeesterschap van Alkmaar (2007) verliep positief.
Indien het u wordt gegund, zou u dan tot uw zeventigste jaar, de datum waarop burgemeesters verplicht met pensioen moeten, dit mooie ambt willen vervullen?
Nee, ik heb nu bijna 43 jaar mijn bijdrage aan de samenleving geleverd. Mijn huidige ambtsperiode duurt nog tot september 2021, zo’n kleine drie jaar dus nog. Daarna zal ik zien wat ik ga doen.
U staat als burgemeester boven de partijen. Had u na de recente raadsverkiezingen een rol tijdens de formatie van een nieuw college?
Nee. Ik bemoeide me nergens mee en ook niet met aangelegenheden binnen de CDA-fractie van mijn partij. Ik ben lid van het CDA, maar ik ben politiek niet actief. Ik houd me alleen met het bestuur bezig. De burgemeester, je zei het zelf al ‘staat boven de partijen’ Het vormen van een nieuw college was niet gemakkelijk in Alkmaar. De grootste partij bleef de Onafhankelijke Partij Alkmaar (OPA). Die ging van weliswaar van tien naar zes zetels, maar toch nog steeds de grootste partij. Er waren drie partijen met zes zetels en drie partijen van vier. Het werd geen gemakkelijk proces. Uiteindelijk kwam de Onafhankelijke Partij Alkmaar in de oppositie terecht. Nu vormen de VVD (6 zetels), het CDA (4), de PvdA (4), D66 (4) en Groenlinks (6) met totaal 24 van de 39 zetels een meerderheidscollege. De rol van de burgemeester is dat je het moet doen met het bestuur dat ik via onderhandelingen aangereikt krijg. Het is niet relevant wat ik daarvan vind. Zo werkt dat dan gewoon. We hebben nu een coalitie van alle landelijke partijen.
Stel dat u als burgemeester autonoom van 1 onderwerp het beleid zou mogen bepalen, waar zou u dan voor kiezen?
Er zijn natuurlijk onderwerpen waar de burgemeester sowieso bevoegd over is. De burgemeester gaat bijvoorbeeld over de openbare orde. Je hebt in het staatsrecht de gemeenteraad als hoogste orgaan, het college van burgemeester en wethouders als dagelijks bestuur met eigen bevoegdheden en de burgemeester met eigen wettelijke bevoegdheden. Het verlenen van vergunningen, toestemming geven voor demonstraties of het houden van evenementen zijn bijvoorbeeld specifieke bevoegdheden van de burgemeester. Wat deze burgemeester als adagium heeft is dat hij vindt dat er veel meer samengewerkt moet worden tussen de diverse overheden. Dat houdt in dat de politie, het openbaar ministerie, maar ook dat de gemeente meer moet doen om de onderlinge samenwerking te verbeteren, waar het gaat om veiligheid. Deze burgemeester gelooft niet in repressie (sancties etc.), maar gelooft dat je naar de voorkant moet komen. Als heel simpel voorbeeld: Toen mijn Amsterdamse collega Eberhard van der Laan mij belde: ‘Ik zit met Koningsdag, wil jij Slam FM doen?’ was mijn antwoord: ‘Ja, maar dan zijn dit de voorwaarden’
Wanneer een groot evenement georganiseerd wordt zoals Slam FM, dan regelt de organisator alles zelf, inclusief de beveiliging. Ook bij de voetbal doe ik dat heel nadrukkelijk, bij AZ: je bent zelf verantwoordelijk voor de veiligheid in het stadion. Ik heb ook de inzet van de politie bij wedstrijden met twee-derde teruggebracht in de loop van de jaren. Daar zie ik een belangrijke taak van de burgemeester, je kunt beter aan de voorkant maatregelen nemen, dan achteraf worden ingeschakeld om als mobiele eenheid de orde te handhaven.
Ik neem dus in mijn vergunningen-voorwaarden op dat, wanneer je een feestje of evenement organiseert, je zelf voor beveiliging zorgt.
Stel dat u als minister- president van Nederland m.b.t. 1 onderwerp het beleid zou mogen bepalen, waar zou u dan voor kiezen?
Ik zou geen minister-president van Nederland kunnen zijn. Ik zou niet de manoeuvreer-ruimte kunnen creëren om daar mijn rol in te kunnen spelen. Ik denk dat ik daar iets te rechtlijnig voor ben. Ik heb zeer veel respect voor de wijze, waarop de opeenvolgende minister-presidenten dat gedaan hebben. Ik heb een goed voorbeeld aan Jan Peter Balkenende, ook CDA-lid en een klasgenoot van mij, maar ik zou dat zelf niet kunnen. Daar ben ik niet soepel genoeg voor, laat ik het maar zo formuleren. Mijn functioneren als burgemeester probeer ik natuurlijk vanuit een bepaalde drive te doen. Iedereen, van welke gezindte dan ook, kan prima doelstellingen neerzetten.
Steeds meer politici, bestuurders en gezagsdragers krijgen te maken met intimidatie door individuen of groepen uit de samenleving. Hoe gaat u daar mee om?
Ik woon ook in een beveiligde woning en ik heb ook weleens een politiebusje voor mijn deur gehad. Ik ben echter nog nooit zo streng bewaakt als recent mijn Haarlemse collega Wienen. Dat heeft een enorme impact op je privé-leven. Maar ja criminelen proberen langs alle kanten hun zin te krijgen. Wanneer je daarvoor gaat wijken denk ik niet dat je goed bezig bent. Mijn echtgenote is nogal een nuchter type. Zij kan goed omgaan met dit soort omstandigheden.
Ten slotte, vergat ik u iets te vragen dat u toch nog even kwijt wil aan de Alkmaarders?
Wat ik echt zou willen is dat mensen wat meer barmhartigheid zouden tonen tegen over elkaar. Ik sprak daar al over in mijn eerste grote toespraak in 2007 tijdens Alkmaars ontzet. We zijn soms zo onbarmhartig tegenover elkaar. We zijn een vrij harde samenleving. Je kunt het compassie noemen. Ik denk dat compassie hebben voor elkaar, compassie hebben voor de stad en compassie hebben voor de samenleving noodzaak is! .
