Verhaal van de Dag: Een tsunami van bier… is dat nou een ramp of een zegen?

Foto: Pixabay / Free Domain

Vandaag 204 jaar geleden, op 17 oktober 1814, stroomde bijna anderhalf miljoen liter bier door de straten van London. Acht mensen werden verzwolgen door het op tilt geslagen gerstenat. Kortom: een ongeëvenaard alcoholprobleem.

(tekst: Wim Meijer)

Een pilsje pakken, dat kennen we. Maar gepakt worden door een pilsje, dat is een ander verhaal. En toch, zo heeft de geschiedenis ons geleerd, blijkt ’t te kunnen. Vandaag is het namelijk 204 jaar geleden dat op 17 oktober 1814 Londen te maken kreeg met The Great London Beer Flood.

Anderhalf miljoen liter
Op het eerste gezicht lijkt ’t misschien de ultieme natte droom van iedere kroegenloper, alcoholist of biergenieter. Alleen bleek dit iets te veel van het goede: Op die late maandagmiddag werden de bewoners van de Londense parochie St.Gilles getrakteerd op een golf van bijna anderhalf miljoen liter 10 maanden oud Meux’s Porter Beer. Over een drankprobleem gesproken!

Horse Shoe Brouwerij
Aan het begin van de 19e eeuw stond het centrum van Londen parochie van St Giles bekend als een van de ergste sloppenwijken in de stad. Vooral veel Ierse immigranten waren er gehuisvest, vaak in overvolle gebouwen met soms meerdere gezinnen in één kamer tot zelfs in de kelders. Bijna te midden van deze wijk, op de hoek van Tottenham Court Road en Oxford Street, lag de Horse Shoe Brouwerij.

Henry Meux Horse Shoe Brewery in St Giles in the Fields (foto: Free Domain)

Deze brouwerij was vooral gespecialiseerd in ‘zwart bier’. Omdat dit bier geruime tijd moest gisten, werd dit in vaten op het dak van de brouwerij geplaatst. Daarbij was het in die tijd een bekende prestigestrijd tussen brouwerijen wie het grootste vat kon bouwen.

De Horse Shoe Brouwerij had in dit geval de dubieuze eer met een vat van 22 meter hoog en een inhoud van 511920 liter. De hele constructie werd bij elkaar gehouden door 29 grote ijzeren hoepels.

Losgeschoten hoepel
Dat ging goed tot in de late middag van die 17e oktober. Toen schoot er één van deze hoepels los. Dit werd weliswaar opgemerkt door een van de werknemers, maar deze zag geen noodzaak om op te treden. Een uur later zou hij dat echter betreuren, want toen barstten de houten duigen van het vat uit elkaar met een explosie die in een omtrek van 8 kilometer werd gehoord. Deze explosie had een kettingreactie tot gevolg, waardoor ook de andere 1200 vaten in de brouwerij uit elkaar klapten en er een enorme vloedgolf ontstond van bier, hout en puin, die met denderend geraas de sloppenwijk van St.Gilles overspoelde.

Prestigieus biervat op Horse Shoe Brewery, goed voor ruim een half miljoen liter bier (foto: Flickr – free domain)

(Ver)dronken
Twee gebouwen stortten in door het geweld van de vloedgolf en een aantal bewoners van St.Gilles werden begraven onder het door bier doordrenkte puin. Anderen werden bevangen door de doordringende alcohollucht en verdronken. In totaal kwamen er op die rampzalige middag 8 mensen om het leven. Een negende slachtoffer overleed een paar dagen later aan de gevolgen van alcoholvergiftiging. Volgens een hardnekkige legende zou deze persoon gepoogd hebben om al drinkend de vernietigende golf te bestrijden. Kortom: een indrukwekkend staaltje van zelfoverschatting.

Ravage in Londense wijk St. Giles na de ‘bier-tsunami’ (foto: Flickr – public domain)

Daad van God
Hoewel veel van de bewoners van St.Gilles hun toch al beperkte bezit verloren zagen gaan, weerhield dat hen er niet van om van de nood een deugd te maken. Veel van hen verzamelden potten, pannen, theepotten, flessen en ketels om toch maar vooral zoveel mogelijk bier te ‘oogsten’. Na het nuttigen van hun ‘vangst’ moet de kater echter groot geweest zijn. Want de hoop dat de brouwerij juridisch aansprakelijk gesteld zou worden en ze daarmee een vergoeding zouden ontvangen voor hun verloren bezittingen, werd genadeloos de grond in geboord door de rechter. Deze stelde dat hier sprake was van een “daad van God” en dat daarvoor niemand verantwoordelijk gesteld kon worden.
Het zou zomaar kunnen dat hij zich bij deze ‘wijze’ beslissing liet lijden door Benjamin Franklin. 
Wèl vergoeding voor brouwerij
Anders verging het de brouwerij. Het lukte Meux zelfs om een petitie door het Parlement te krijgen op basis waarvan de brouwerij een vergoeding kreeg ten bedrage van de accijnzen, betaald over het bier dat verloren was gegaan. De beschadigde delen van de brouwerij konden daardoor weer worden herbouwd, waarna de Horse Shoe Brouwerij tot 1922 gevestigd zou blijven op deze voormalige rampplek.

Dominion Theater
Vandaag de dag is St.Gilles een vrij chique omgeving, niet ver van het British Museum, op slechts een steenworp afstand van het modieuze Covent Garden en de thuisbasis van twee theaters. Een daarvan is het Dominion Theatre, dat de plaats heeft ingenomen van de oude Horse Shoe Brouwerij. Misschien een leuke publiekstrekker voor dit theater: The great London Beer Flood – the musical!

The Sorry Lot ~ The Great London Beer Flood of 1814 (A Dream Turned to Nightmare): Het nummer werd speciaal geschreven naar aanleiding van de 200e verjaardag van de Grote Biervloed van Londen.

Cookieinstellingen